Het is soms even zoeken: statiegeldlogo's op plastic flessen en blikjes. Waarom zijn die zo klein? Kunnen grotere logo's er niet voor zorgen dat meer mensen recyclen?
Minimaal 1,2 millimeter
In de wet staat dat het woord statiegeldfles of - blik met een grootte van minimaal 1,2 millimeter op flessen en blikjes moet worden geplaatst door producenten. "Om het duidelijker te maken hebben we een logo ontwikkeld waar het woord in moet staan”, zegt Raymond Gianotten, directeur bij Statiegeld Nederland, tegen Radar
. “Daar moeten alle producenten zich aan houden.”
Het verschilt per producent voor welke grootte wordt gekozen, weet Dirk Groot, beter bekend als de ‘Zwerfinator’. Hij zet zich sinds 2014 in om het probleem van zwerfafval en plastic vervuiling aan te pakken en heeft inmiddels aardig wat statiegeldflessen en -blikjes in zijn handen gehad. “Sommige bedrijven zijn er trots op, anderen lijken het juist weg te willen stoppen. Zo is het logo op flessen Sanpellegrino (water uit Italië, red.) bijna niet te lezen.”
‘Statiegeldlogo’s moeten groter en zichtbaarder’
De oplossing is volgens Groot simpel: verplicht in de wet dat logo’s groter en zichtbaarder op flessen en blikjes worden geplaatst. “Bij flessen het kan het ook op de dop, zoals in Duitsland weleens gedaan wordt. Dan is het meteen duidelijk en de doppen moeten volgens Europese wetgeving straks vastzitten aan de fles."
Statiegeld Nederland ziet echter geen reden om het statiegeldlogo te vergroten en begrijpt dat producenten soms voor de minimale afmetingen gaan. “Het is dringen om ruimte op flessen en blikjes. Zo moeten de ingrediëntendeclaraties (lijst van ingrediënten, red.) ook van een bepaalde grootte zijn”, aldus Gianotten.
Hij verwacht niet dat een groter logo leidt tot meer recycling en richt zich op bewustwordingscampagnes. “Het blijft een kwestie van wennen. Straks weten mensen niet beter dan dat er statiegeld op blikjes zit. Als je alsnog bevestiging nodig hebt, dan kijk je of het logo erop staat."
Hoe effectief is statiegeld?
Uit onderzoek blijkt dat statiegeld werkt. Zo bleek een half jaar na de invoering van statiegeld op kleine plastic flesjes dat 80 procent retour kwam. Dat zit onder het kabinetsdoel van 90 procent in 2022.
Uit een rapportage van Groot bleek dat vorig jaar 69,1 procent minder plastic flesjes tussen het zwerfafval lagen. Volgens hem is dat een stagnatie ondanks reclamecampagnes, meer inzamelpunten, statiegeldmachines op treinstations en het openzetten van het statiegeldsysteem voor sapflesjes.
Beschadigde en geplette blikjes
Daarom pleit hij, naast duidelijkere en zichtbaardere logo’s, voor andere maatregelen. Zo vindt hij dat beschadigde en geplette blikjes ook moeten worden geaccepteerd. “Het mooie aan statiegeld is dat het van de grond wordt geraapt omdat het geld waard is. Als die platte en gekreukelde niet kunnen worden ingeleverd, dan blijven ze liggen”, zegt hij.
Ook vindt Groot, sinds de invoering van statiegeld, steeds meer nieuwe modellen drankkartons tussen het zwerfafval. Volgens hem doen producenten dat om het statiegeldsysteem te omzeilen. Omdat er plastic en aluminium in deze verpakkingen zit, zijn deze ook nog eens slechter te recyclen dan plastic flesjes en blikjes.