Pussy Riot: "De tegenpartij wint als je je zorgen maakt over de consequenties van activisme"

Pussy Riot zet zich nog steeds onverschrokken in voor de mensenrechten. De bandleden toeren in de lente en zomer van 2025 door Nederland met hun theaterstuk. We maakten het optreden mee en spraken met het nieuwste lid van Pussy Riot: Eric J. Breitenbach.

Tekst: Thuur Hutjens

In 2012 werd Pussy Riot in één klap wereldwijd bekend door hun optreden van één minuut in een orthodoxe Russische kathedraal. De extreme aanhangers van dit geloof staan volgens de band, net als veel machtige politici, symbool voor wat er mis is in Rusland. 

Ze vroegen de maagd Maria om president Poetin af te zetten. Het optreden werd snel in de kiem gesmoord en drie leden, Maria Alyokhina, Nadezhda Tolokonnikova en Yekaterina Samutsevich, werden vervolgd. Twee van de drie leden kregen geen taakstraf, maar twee jaar gevangenisstraf. 

Lees ook

Nieky Holzken wint spectaculair titelgevecht in Helmond

Activisme

Sindsdien is Pussy Riot het gezicht van Russisch activisme tegen het totalitair regime. De Russische Republiek staat volgens de band voor het einde van gerechtigheid en vrijheid. Leden van de Raad van Ministers in Rusland hechten enkel waarde aan macht en geld, aldus Pussy Riot.  

Tour

De bandleden praten en zingen snel. Ze bewegen over het hele podium. De band vertelt live en in het Russisch het verhaal van Pussy Riot en de onderdrukking. Met Engelse ondertiteling op het scherm. Daarna wordt dieper ingegaan op de misdaden van het Russische regime, de dood van Navalny en de oorlog in Oekraïne. Het scherm laat indrukwekkende beelden zien van onderdrukking, het hardhandig arresteren van vreedzame actievoerders, het laten vallen van bommen in Oekraïne en de ijskoude en kille strafkampen. 

"Aleksej Navalny is vergiftigd, omdat hij de waarheid sprak", valt te lezen op een groot scherm achter de band in poppodium Mezz in Breda. De oppositieleider keerde in januari 2021 terug naar Rusland en werd gelijk gevangengezet in een strafkamp. Hier overleed hij drie jaar later. Vergiftigd, maar volgens een onderzoekscommissie van de Russische federatie moet de oorzaak gezocht worden in de gezondheidsproblemen van de oppositieleider.  

Doelen

Russen die zich uitten tegen de machthebbers worden vastgezet. Tientallen Russen zijn verdwenen en ontvoerd naar strafkampen vanwege hun seksuele geaardheid. Hier worden ze gedwongen andere mensen met dezelfde seksuele voorkeur te verraden. Pussy Riot wil dat dit wordt onderzocht en dat de mensen op machtige posities die hiervoor verantwoordelijk zijn, worden vervolgd. 

De bandleden steunen mensen die zich uiten tegen het Russische totalitaire regime en willen president Poetin liever vandaag dan morgen zien vertrekken als leider van Rusland. 

De theatervoorstelling bevat bewegende beelden van Poetin. "Hij is een KGB-agent", wordt er gezongen. 

Lid worden?

Iedereen kan lid worden van Pussy Riot. Maar dat is niet zonder gevolgen. Alle leden van Riot Days: Alina Petrova, Taso Pletner en Maria "Masha" Alyokhina, worden momenteel in Rusland vervolgd vanwege hun activisme. 

Niet bang

Zijn de leden niet angstig voor de gevolgen van hun acties en woorden? Het nieuwste lid, drummer Eric J. Breitenbach, geeft aan niet bang te zijn: "Ik heb geen angst. Het verhaal moet gehoord worden door iedereen. Ik ben trots om daarvan deel uit te maken. Als ik mijn huis verlaat en mijn tijd wijd aan iets, moet het iets zijn waar ik me sterk voor maak. Iets dat het waard is om alles voor op te offeren."

Heldin

Hij spreekt met groot ontzag over de schrijfster van Riot Days, Maria "Masha" Aljochina: "Masha is een heldin van mij, omdat ze onbevreesd is. Ze doet altijd wat zij denkt dat juist is. Ongeacht de gevolgen. Als je je zorgen maakt over de consequenties van activisme, laat je de tegenpartij winnen. Het is heel belangrijk om haar boodschap te versterken en te helpen om deze te verspreiden."

Innerlijke vrijheid

Riot Days, het boek van Masha, vormde onder meer de inspiratie voor de Europese tour. Masha is meerdere keren gevangengezet, waaronder twee jaar in een strafkamp na haar deelname aan het protest in de kathedraal in 2012. Ze werd uiteindelijk veroordeeld voor "hooliganisme gemotiveerd door religieuze haat". Ze verdedigde zichzelf in de rechtszaal en was fel in haar slotpleidooi: 

"Voor mij heeft dit proces slechts de status van een 'zogenaamd' proces. En ik ben niet bang voor jullie. Ik ben niet bang voor leugens en fictie, voor de nauwelijks verhulde fraude in het vonnis van deze zogenaamde rechtbank. Want jullie kunnen alleen mijn zogenaamde vrijheid afnemen. En dat is precies het soort vrijheid dat nu in Rusland bestaat. Maar niemand kan mijn innerlijke vrijheid afnemen."

Tijdens haar zoveelste straf, dit keer een huisarrest, besloot ze twee jaar geleden te vluchten. Vermomd als bezorger trekt ze de Russische grens over. Er hangt haar namelijk weer een gevangenisstraf in een zwaar strafkamp boven het hoofd. Dit keer omdat ze een Instagrambericht online zette met steun aan oppositieleider Aleksej Navalny. Ze kwam via Oost-Europa in IJsland terecht waar ze nu ook woonachtig is. En ze draagt de enkelband van het huisarrest nog steeds. 

Steun en verzet

Hoe kunnen we Pussy Riot steunen en ons net als de band inzetten voor de mensenrechten? 

"Je steunt ons al zodra je onze concerten bezoekt en naar ons verhaal luistert", vertelt Masha. "Daarnaast zou het geweldig zijn als mensen zelf in actie komen en zich meer politiek bewust worden. We bewonderen degenen die nu vechten voor Oekraïne enorm, evenals de mensen die in Rusland gevangen zitten vanwege hun verzet tegen het regime van Poetin. Dus als je ons wilt steunen: help onze politieke gevangenen en help Oekraïne."

Gemeenschapszin

Volgens drummer Eric kan je het beste de wereld veranderen door realistische doelen te stellen: "Ik geloof dat je, waar je ook woont, moet proberen die plek beter achter te laten dan hoe je haar aantrof. Ik woon in Vancouver. Mijn opnamestudio en mijn huis bevinden zich in de Downtown Eastside. Daar is een enorme dakloze bevolking. En we hebben helaas een vreselijke burgemeester, Ken Sim, die bezuinigt op sociale diensten en de financiering van sociale huisvesting en drugstestlocaties. Hij schrapt tot mijn verdriet de financiering van deze essentiële voorzieningen in de buurt. Hij verschijnt onaangekondigd met vuilniswagens bij mensen die in tenten wonen, en gooit hun onderkomens gewoon in de vuilniswagen."

"Dus een groot deel van mijn inkomsten uit de studio en optredens draag ik af aan het Downtown Eastside Women’s Center, dat zich in de buurt van mijn opnamestudio bevindt.Voor iedereen die dit leest: het maakt niet uit wat je doet, maar probeer niet onverschillig te zijn tegenover de problemen die bestaan. Lees het nieuws en probeer te doen wat je kunt in je eigen buurt."

De wereld verbeteren

"In Canada, waar ik vandaan kom, denken mensen vaak dat alles perfect is, maar niks is overal perfect, waar je ook woont. Er zijn altijd dingen om trots op te zijn én dingen om je slecht over te voelen. Het is belangrijk om een gezonde balans te hebben in je denken, dat dingen oké zijn, maar ook de moeite waard om voor te vechten."

Pussy Riot is een voorstander van de westerse democratie. Mensen als Donald Trump die de macht grijpen en zich enkel iets lijken aan te trekken van zichzelf worden toch gekozen in een westerse democratie. Hoe verklaart Eric dat veel mensen op hem stemmen?  

"Dat weet ik niet, want ik deel zijn opvattingen niet. Wat ik wél weet, is dat er veel mensen zijn die geen respect hebben voor zijn beslissingen, zó erg zelfs, dat toen hij voor de tweede keer werd verkozen, de Canadese immigratiewebsite crashte door de enorme hoeveelheid internetverkeer. Mensen probeerden te vluchten en een plek te vinden die prettiger was om te wonen."

Leeftijd

"Mensen in machtsposities zouden jonger moeten zijn en meer op het spel moeten hebben. Als oudere mensen verschrikkelijke beslissingen nemen en de gevolgen van hun daden niet meer zullen meemaken, is dat een gevaarlijke situatie.De realiteit van Trump (79) en Poetin (72) is dat ze niet lang genoeg meer zullen leven om de gevolgen van hun daden te zien. Het kan ze niets schelen, omdat ze narcistisch zijn."

Jonge generatie

"De mensen zonder moreel kompas moeten plaatsmaken voor jongere mensen die wél een beter moreel kompas hebben. De jongere generatie geeft mij veel hoop voor de toekomst. Zodra ik jonge mensen ontmoet, word ik enorm geïnspireerd en bemoedigd door hun gedrag. We spelen vaak optredens voor alle leeftijden."

New Age Doom

Pussy Riot staat de komende maanden in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Portugal op het podium. Eric staat met zijn band New Age Doom ook in het voorprogramma van de beweging tijdens deze tour. En ook in het verspreiden van zijn muziek is Eric altruïstisch:  

"Er zou geen scheiding moeten zijn tussen het publiek en de artiest. We zijn er allemaal om dezelfde reden. Soms geven we mensen uit het publiek onze instrumenten en laten we ze spelen. Laat de chaos maar ontstaan.De reden van ons succes is dat we iets doen waar we echt gelukkig van worden. Mensen willen bij je in de buurt zijn omdat ze die goede energie voelen, die voortkomt uit onze expressie."

"Met muziek is het beste wat ik kan doen iemand inspireren. Het is de rol van de muzikant om het instrument te promoten, niet zichzelf. We zijn geen egoïsten die muziek maken in de hoop een miljoen euro te verdienen."

"We proberen de wereld een betere plek te maken."

Abonneer je op onze nieuwsbrief!!

Krijg iedere ochtend het laatste nieuws uit ONS Brabant rechtsreeks in je mailbox!

Abonneren